Cách ba đối diện với ‘người thù hằn’ dạy tôi bài học sống

Tôi và ba thành lệ viếng nghĩa trang liệt sĩ vào một chiều mỗi cuối năm.

Ông nội, bác Hai, rồi sau là bà nội tôi, đều sống đây. Bà tọa lạc trung tâm mới, cạnh bà với rất nhiều người tôi quen: chú H. là hàng xóm trung tâm nhà tập thể thuở tôi thơ bé, mất trong một đêm đưa nhiều bạn uống say về nhà, thoắt đã mười mấy năm; cô G., hoa khôi trường chính trị cũ, người nhiều bạn thân nhất của mẹ tôi, ung thư, mất năm 2011; sắp đó là một cô, mất ít lâu, tôi chỉ biết tên chứ ko nhớ mặt, hồi xưa thường gửi tiền mang lại hai người anh quá cố của tôi…

Nghĩa trang liệt sĩ quê tôi.

Những người sống đây sinh thời sống những vị trí khác nhau, tuổi tác khác nhau,… nhưng giờ đây, họ thuộc những ngôi mộ vuông vức đều nhau.

Chuyện đời họ chỉ còn những mảnh vụn trong tâm tưởng của một vài ai đó. Tôi nhớ trong một cuốn phim, người nhiều bạn trai biết mình sắp chết, nói: “Em nói bố vẫn sống trong tâm trí của em mà. Rồi anh cũng tiếp tục như vậy thôi”. Cô gái mới òa khóc mà rằng: “Tâm trí con người bé nhỏ lắm, sự thiệt là em chẳng nhớ nhiều về bố nữa rồi”.

*
Mỗi bận cúi người thắp hương, phút rất lặng, tôi lại lén nhìn ba. nghĩ tới hiện lên trước mắt tôi những đường nét khắc khổ, mái đầu Bạc Bẽo lấm tấm còn tay đã bắt đầu trổ đồi mồi.

Người đàn ông này từng cầm súng thời loạn ly khói lửa. Bắp đùi ông tới giờ vẫn hằn nguyên vết đạn thù. Cả một đời, ông đã sống và giữ đúng những nguyên tắc bản trượt của mình.

Tôi biết ba gây nhức nhối mang lại nhiều người lắm. đơn thuần là ông ko ưa thích đứng trong guồng quay cùng đồng. Thành ra, ông gây nhức nhối, cứ thế mênh mông nửa đời người. Ông hưu ko sớm, chẳng muộn, đã là thành công mênh mông to.

với một người đã thù hằn ba thâm thúy. Người này, tôi vẫn nhớ. Đó là một người đàn ông với khuôn mặt dữ dằn, ánh nhìn sáng sủa quắc, trông tưởng chừng như cương nghị. Trong ký ức tuổi thơ vụn vặt mơ hồ nước, tôi nhớ ông lúc đó vẫn còn là một thanh niên, thường chơi bóng chuyền mỗi chiều trong sân trường chính trị cũ, cạnh mấy trung tâm nhà tập thể. Ông cùng ba tôi đập bóng, ghi điểm, vỗ tay nhau cười cợt vang sảng khoái. Tiếng cười cợt của những người đàn ông. Tôi ước gì mọi thứ tiếp tục mãi mãi tinh khôi như vùng ký ức đó.

Rồi tôi phát triển, đi khỏi quê hương, nơi chất chứa cả một bầu tuổi thơ trong lành. tới lúc đi xa rồi nhìn lại, quê hương chỉ còn là vùng ký ức đau buồn mà mỗi lần nhớ lại, mặt tai tôi hãy còn văng vẳng nghe lời thề cay độc “thù cha con trả”.

Năm 2016, tôi đọc tin tức một sự kiện tiêu cực. Nửa đêm nơi trung tâm đất khách quê người, tôi vùng dậy khỏi chăn vì đau nửa đầu. Tôi mê sảng trong tưởng tượng ba tiếp tục rơi vào hoàn cảnh của bản tin ban sáng sủa cùng tiếng cười cợt hỉ hả, sung sướng lẫn độc hung tàn của cùng đồng.

*
Ông trở về nhà, mở văn phòng luật sư và làm vườn. Mỗi sớm mai thức dậy, ông lại đàn mang lại mẹ hát như hồi mẹ còn con gái; buổi trưa tiếp tục nấu nướng một bữa thiệt ngon còn buổi tối cùng mẹ tôi xem TV, thỉnh thoảng bật đài nghe xem con trai họ nói gì trong một talkshow phát thanh.

Ba là số rất ít người về hưu ko ẩn ức; ko bộc lộ, trút xả những thù hằn, hờn căm, đay nghiến, chì chiết lên cuộc đời này.

lúc vững chắc chắn rằng “viễn cảnh” đó tiếp tục ko thể trở thành sự thực được nữa, tôi thôi những giấc mơ ám ảnh tiêu cực, dù câu chuyện người chết mang theo những bí mật và tiếng cười cợt cay nghiệt của đồng loại xuống mồ vẫn đeo đuổi tôi một thời gian dài. Thỉnh thoảng, tôi nghe người xung quanh bình phẩm về đồng loại mà ko rõ là họ đang cười cợt hay đang than khóc, la hét, rền rĩ nữa.

Vài năm trước, ba và mẹ tôi đi đám tang của người đó – người đã cay độc thề rằng “thù cha con trả”. Ông lìa trần vì ung thư gan dù nhỏ mênh mông ba tôi 20 tuổi. Đám tang của ông diễn ra như bao đám tang sống đây. Người miền Tây chúng tôi hằng tin rằng “nghĩa tử là nghĩa tận”. Chết là hết. Tội nghiệp bao nhiêu cũng trôi theo dòng Vong Xuyên.

Ba tôi vẫn thế, ko bình phẩm bất cứ điều gì. Vì mênh mông thảy lời lẽ trên đời, cách ông gìn giữ lý tưởng tới cùng làm mang lại tôi luôn thấy mình bé mọn. tới hôm nay, lúc tôi vẫn hiểu đời đầy bon chen ích kỷ và mình đủ bản lĩnh trong vòng xoay đó, thì về nhà, đứng trước ba, tôi vẫn cứ bé mọn, giản đơn.

Rồi trong giấc mơ nào, tôi bỗng thấy lại dưới nắng chiều nhợt nhạt, người đàn ông kia lúc đó vẫn còn là thanh niên, cùng ba tôi giữa sân trường chính trị đập bóng, ghi điểm, vỗ tay cười cợt khà khà sảng khoái. Dãy nhà tập thể năm xưa dẫu nhuốm bụi thời gian nhưng chẳng thể phai mờ.

Vì tôi biết sống đây, tôi đã tìm thấy tôi của một thời trong trẻo.

lịch sự Lê

Cha tôi ngồi trên đống rơm

Ông lão cởi trần ngồi trên nóc đống rơm. ko biết, trong đầu ông lúc đó đang nghĩ những gì, ngoài những điều ông ghi chép vào trong cuốn sổ mà thời gian sau tôi đã được đọc…