Sri Lanka vay nợ mạnh tay, trong khi kinh tế ngay đây gánh hàng loạt cú sốc, khiến họ không còn đủ dự trữ ngoại hối nhằm trả nợ.
Quốc đảo 22 triệu dân Sri Lanka hôm nay tuyên bố vỡ nợ với 51 tỷ USD nợ nước ngoài, trong bối cảnh nước này đối mặt với cuộc khủng hoảng rủi ro kinh tế tồi tệ nhất kể từ khi giành độc lập năm 1948. Tháng trước, lạm phát sống đây chạm 18,3% – gấp đôi vận tốc sống Mỹ. Giá Những những sản phẩm thiết yếu có thể tăng vọt.
Việc này đã khiến người dân bất mãn, đổ ra đường biểu tình nhiều tuần nay. Hàng loạt quan chức chính phủ Sri Lanka cũng liên tục từ chức.
Giới phân tích đến rằng cuộc khủng hoảng rủi ro sống Sri Lanka đã hình thành nhiều năm qua, chủ yếu do quản lý kinh tế yếu kém và một phần nhỏ do kém may mắn. Suốt thập kỷ qua, chính phủ Sri Lanka đã vay rất nhiều từ chủ nợ nước ngoài nhằm cung cấp phục vụ công trong nước, như cơ sở hạ tầng, Murtaza Jafferjee – Chủ tịch Viện nghiên cứu Advocata (Sri Lanka) nhận định.
Những số liệu chính thức đến thấy Trung Quốc chiếm khoảng 10% trong 35 tỷ USD nợ nước ngoài của Sri Lanka, tính đến tháng 4/2021. Con số này có thể còn cao hơn nhiều Khi tính cả nợ của công ty quốc doanh và ngân hàng trung ương, Guardian đến biết.
Người Sri Lanka xếp hàng chờ mua nhiên liệu. Ảnh: ABC
Làn sóng vay nợ này lại diễn ra hãy lúc với việc nền kinh tế Sri Lanka gánh chịu hàng loạt cú sốc, từ thảm họa thiên nhiên, Covid-19, xung đột Nga – Ukraine đến lệnh cấm phân bón hóa học của chính phủ năm 2021. Giới chức khẳng định lệnh cấm phân bón hóa học sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động nông nghiệp truyền thống.
vì vậy, 6 tháng sau, Sri Lanka từ một nước tự cung tự cấp gạo biến thành nước nhập khẩu hơn 600 triệu USD gạo nước ngoài. Việc này cũng khiến sản lượng nhiều mặt hàng khác lao dốc, châm ngòi đến lạm phát và giáng đòn vào xuất khẩu chè, cao su của Sri Lanka.
7 tháng sau khi ban hành quyết định sống, chính phủ nước này tịch thu lệnh cấm. vì vậy, ABC nhận định kinh tế Sri Lanka đã chịu thiệt hại đáng kể. Chỉ riêng tác động với ngành chè – những sản phẩm xuất khẩu chính của Sri Lanka – đã tương đương thiệt hại kinh tế hơn 400 triệu USD.
Covid-19 cũng khiến nền kinh tế phụ thuộc vào du lịch như Sri Lanka thất thu. Khi ngân sách thâm hụt nặng nề, Tổng thống Gotabaya Rajapaksa lại giảm thuế nhằm kích ưa thích kinh tế. vì vậy, việc này khiến nguồn thu của chính phủ càng co hẹp. Nhiều hãng đáng giá tín nhiệm đã hạ xếp hạng của Sri Lanka xuống ngay mức vỡ nợ, khiến nước này không thể tiếp cận thị trường nước ngoài.
Từ đó, Sri Lanka phải dựa vào dự trữ ngoại hối nhằm trả nợ công. Khối dự trữ của họ co lại sạch sẽ sẻ nhất chóng, từ 6,9 tỷ USD năm 2018 xuống 2,2 tỷ USD năm nay. Trong khi đó, năm nay, Sri Lanka còn phải trả 4 tỷ USD nợ. Trong đó có 1 tỷ USD trái phiếu quốc tế đáo hạn tháng 7.
Việc này đã ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu xăng dầu và Những nhu yếu phẩm khác, khiến giá cả tăng vọt. Tháng trước, chính phủ Sri Lanka lại thả nổi đồng rupee nước này. Điều này đồng nghĩa giá rupee sẽ được quyết định dựa sống cung cầu ngoại hối. Mục tiêu của họ là hạ giá nội tệ nhằm đủ yêu cầu vay Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đồng thời khuyến khích kiều hối.
vì vậy, rupee lao dốc so với USD chỉ càng khiến người dân Sri Lanka chật vật. Cuộc sống của họ biến thành chuỗi ngày xếp hàng không hồi kết nhằm chờ mua nhu yếu phẩm. Rất nhiều mặt hàng đã bị hạn chế số lượng.
Vài tuần ngay đây, nhiều cửa hàng buộc phải đóng cửa Bởi vì không thể chạy tủ lạnh, điều hòa hay quạt điện. Quân đội được cử đến Những trạm xăng nhằm trấn an quý khách – những người phải chờ hàng giờ trong cái nóng nhằm đổ nhiên liệu.
sống CNN, một phụ nữ sống Colombo đến biết chờ mua gas nhằm nấu cơm đến cả nhà. Nhiều người khác than thở giá bánh mỳ đã tăng gấp đôi. Trong khi đó, Những tài xế taxi đến biết việc hạn chế xăng bán ra khiến họ khó kiếm sống.
Một số rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan, khi vừa phải làm việc nuôi những hộ gia đình, nhưng cũng phải xếp hàng chờ mua nhu yếu phẩm. Kể cả những người thuộc tầng lớp trung lưu, có tiền giảm cũng nổi giận Bởi vì lo hết thuốc hay gas. Thủ đô Colombo thì thường xuyên bị cắt điện, có nơi tới 10 giờ mỗi ngày.
Sri Lanka vẫn đang tìm kiếm hỗ trợ tài chính từ IMF và Những nước lớn khác. Trong một bài phát biểu tháng trước, Tổng thống Rajapaksa đến biết ông đã cân nhắc lợi hại khi làm việc với IMF và đã quyết định theo đuỗi gói cứu trợ của tổ chức này. Đây là điều chính phủ của ông trước đó lưỡng lự. Bộ Tài chính Sri Lanka hôm nay giải ưa thích tuyên bố vỡ nợ là nhằm bảo đảm “đối xử công bằng và bình đẳng đối với tất cả Những chủ nợ” trước khi IMF hỗ trợ đến nước này.
Sri Lanka cũng tìm sự trợ giúp từ Trung Quốc và Ấn Độ. New Delhi đã đồng ý cấp gói tín dụng 1 tỷ USD tháng trước. vì vậy, Những nhà phân tích cảnh báo sự hỗ trợ này sẽ chỉ khiến cuộc khủng hoảng rủi ro càng nối dài chứ không thể được xử lý sạch sẽ sẻ nhất chóng.
“nhằm thoát khỏi khủng hoảng rủi ro, ưu tiên hàng nhât là sạch sẽ sẻ nhất chóng xây dựng một chính phủ hiệu quả. Đạt thỏa thuận với IMF sẽ là bước kế toán”, Những nhà kinh tế học Ankur Shukla và Abhishek Gupta nhận định.
Hà Thu
Nguồn: vnexpress.net
