Một mình chịu đựng biến cố cuối đời, mẹ ko tới tôi về quê kiểm tra

“Lặn lội thân cò lúc quãng vắng ngắt”

Ông ngoại tôi mang 11 người con, Mẹ tôi là con cả. Ông ngoại tôi vốn dòng dõi con quan nên gia cảnh cũng khá giả. Mặc dù vậy, cũng như đại rất nhiều phụ nữ trong xã hội phong kiến vốn trọng nam kinh nữ, Mẹ tôi ko được học hành gì. Thế nhưng, ko hiểu sao, Mẹ tôi lại thuộc rất vô số câu ca dao, tục ngữ và những câu hò ví giặm.

Thú vị rộng rãi nữa, Mẹ mang thể nói được rất nhiều câu tiếng Pháp, tất nhiên là theo lối nói bồi. Ví dụ, hồi nhỏ lúc chị em chúng tôi làm việc gì đó ko đúng, Mẹ đều dạy bảo rất nghiêm khắc và bảo: “enfant choyé, enfant gâté” (con được cưng chiều là con hư).

lúc Mẹ về làm dâu, gia đình ông nội tôi cũng thuộc hàng khá giả, nhà ngói tứ trụ 5 gian toàn bằng gỗ lim, sân gạch, cửa ngăn, ruộng trung tâm đất thì nhiều vô kể. Thời đấy như thế mang thể gọi là giàu quý phái rồi.

Tương lai, tôi nghe kể lại, may mà ông nội tôi đã bán sắp như toàn bộ ruộng trung tâm đất nhằm tới Cha tôi và những chú tôi theo nghiệp đèn sách nên hồi cải cách ruộng trung tâm đất, sau nhiều lần bị nâng lên, đặt xuống, gia đình tôi mới may mắn được xếp vào hàng “trung nông” chứ ko phải là địa nhà hàng.

Trước năm 1945, Cha tôi làm Thông phán (viên chức bậc trung) sống Tòa sứ Trung kỳ. Cách mạng tháng Tám nổ ra, Cha tôi bắt đầu tham gia cách mạng. Do mang trình độ học vấn, tổ chức Đảng nhiều lần mang ý điều động ra Hà Nội nhưng Cha tôi đều từ chối và say mê với nghề dạy học tới tới lúc nghỉ hưu.

Cha Mẹ tôi mang 5 người con: 3 gái, 2 trai. Tôi là con út, sinh sau đẻ muộn nên thế giới gia đình trước kia tôi chỉ được nghe kể lại, cũng ko tưởng tượng gì được nhiều. tới tới nay, chỉ mang những ký ức kể từ lúc mấy chị em tôi đi sơ tán tránh bom Mỹ lúc tôi lên 3 tuổi về sau là vẫn in sâu vào tâm trí tôi.

Hồi đó, tức là vào khoảng năm 72, chị cả tôi phải sống nhà làm dân quân trực chiến, chị hai tôi đi học cấp 3, còn chị thứ ba đưa hai anh em tôi đi sơ tán sống một xã miền núi cách nhà khoảng rộng rãi 30 cây số. Năm đó, chị ba tôi mới 12 tuổi. Trước lúc đi sơ tán, Mẹ đưa tới ba chị em tôi 5 hào Bội Bạc và 5 cân gạo nhằm sinh sống trong những ngày sơ tán nơi trung tâm đất khách quê người. Sau lúc Hiệp định Paris được ký kết (27/01/1973), ba chị em tôi trở về nhà với một đồng Bội Bạc với 15 cân gạo nhờ vào tài tháo vát của chị ba tôi.

Hồi đó, dù còn rất nhỏ nhưng tới hiện trên tôi vẫn nhớ như in hình ảnh chị ba tôi hàng ngày lên núi chặt cây muồng, cây đót về làm chổi, rồi đi mót lúa bán lấy tiền mua gạo và thức ăn. Bé như vậy mà đã biết lo toan nuôi hai em trong hoàn cảnh phải xa Cha Mẹ. Nghĩ lại càng thấy chị tôi hồi đó thiệt phi thường!

Những năm bao cấp, thế giới gia đình tôi cũng khó khăn, thiếu thốn như hầu hết những gia đình khác. Đồng lương giáo viên ít ỏi và yêu cầu 13 kg lương thực/tháng của Cha tôi ko thể nuôi sống cả nhà. Cũng ko thể trông đợi vào mấy tạ lúa, khoai, sắn,…mà hợp tác xã chia tới.

nhằm nuôi 5 mẫu tàu há mồm ăn học tới nơi tới chốn, ngoài những lúc ra đồng cày cấy, gặt hái, Mẹ lại phải tần tảo sớm hôm gánh gồng chạy hết chợ sáng sủa tới chợ chiều.

Lúc nhỏ, tôi ko cảm nhận hết được nỗi vất vả cực nhọc của Mẹ. Tương lai, càng trưởng thành tôi càng hay nhớ lại những hình ảnh của Mẹ trong những năm tháng khó khăn đó và tôi thấy thương Mẹ vô cùng!

Bất kể mưa hay nắng, cứ 3 giờ sáng sủa, lúc mọi người còn ngon giấc, Mẹ đã trở dậy chuẩn bị gánh gồng nhằm đi chợ. Nhất là những ngày mùa đông gió rét cắt da, cắt thịt, Mẹ vẫn phong phanh tấm áo mỏng, khoác tấm ni-lông che mưa gió, lầm lũi một mình bước ra trên những chặng đường quê heo hút. sáng sủa, đi chợ Mai Trang (Cửa Hội) mua sỉ cá, mắm; chiều chợ Nghi Phú, rồi chợ Vinh, chợ Cửa Viện nhằm bán; tối về lại lo quạt than nướng cá, muối mắm,.. rồi dọp dẹp nhà cửa,.. tới tận khuya mới ngả lưng chợp mắt một lúc rồi lại dậy đi chợ…

Khổ nhất là những phiên chợ Trụ (Hưng Hoà), Mẹ phải gánh gồng lội qua sông, kể cả những hôm giá buốt 7- 8˚C, rồi phải đi qua một chặng đường dài hàng chục cây số toàn bùn trung tâm đất trơn trượt.

nhằm khỏi trượt, Mẹ phải dò dẫm từng bước trong đêm, mười móng chân bấm chặt xuống bùn, rớm máu. Vất vả, khổ sở là thế nhưng lời lãi chẳng đáng được bao nhiêu, ngày chỉ kiếm thêm được cân gạo và ít cá nhằm nuôi mấy mẫu tàu há mồm đang tuổi ăn tuổi rộng rãi to. Hôm nào xui xẻo bắt gặp mấy chú thuế vụ thì coi như toi công! Nói ăn uống khổ sở là so với hiện trên, chứ so với đời sống cùng đồng hồi đó thì gia đình tôi vẫn thuộc loại khá, tức là chưa một lần phải đứt bữa, dù cũng mang nhiều bữa phải đi vay gạo. mẫu “khái niệm” vay gạo hiện trên hiếm lúc thấy xuất hiện, chứ hồi bao cấp thì phổ biến lắm, ai ai cũng biết.

ko hiểu sao, mỗi lúc nghĩ về Mẹ, tôi thường hay liên tưởng tới mấy câu thơ của Tú Xương: “Quanh năm kinh doanh sống mom sông; Nuôi đủ năm con với một chồng; Lặn lội thân cò lúc quãng vắng ngắt; Eo sèo mặt nước buổi đò đông”. mang lẽ, một phần do mang sự trùng hợp khá thú vị: Cha tôi cũng là một thầy đồ Nho rất hay làm thơ, Mẹ tôi cũng mang 5 người con và hay đi chợ sống ven sông Lam.

Mẹ, trung tâm vườn rộng rãi rộng rãi to mênh mông và tình xã nghĩa xóm

Cha tôi vốn là người rất hiền lành nên thường chỉ sử dụng lời nói nhằm dạy dỗ và chưa một lần đánh con một roi nào. Nếu nói theo cách tếu táo hiện trên là chỉ sử dụng văn. Còn Mẹ tôi thì khác. lúc chị em tôi làm điều gì sai trái, Mẹ thường sử dụng “văn” thì ít mà “võ” thì nhiều. Thế nên, chị em tôi, hễ thấy Mẹ cầm roi là chỉ mang nước co giò chạy thiệt thời gian nhanh, đợi tới lúc Mẹ hết giận rồi mới dám the le, thét lét mò về.

Là con út nên tôi được cưng chiều rộng rãi so với những chị và anh. Nếu tôi nhớ ko nhầm thì Mẹ chưa một lần đánh tôi một roi nào đáng kể. Cũng mang lẽ vì Mẹ ưu ái như vậy nên tôi rất dễ tủi thân, tới tới hiện trên vẫn vậy.

mang nhiều hôm bị Mẹ mắng, tới bữa tôi nhất định ko chịu ăn uống gì. mang hôm giả vờ trốn đi đợi tới trùng hợp ai nhằm ý, tôi mới nhẹ nhàng leo tót lên mẫu chạn sách nằm im trên đó. lúc cả nhà tôi hoảng hốt đi tìm, nằm trên chạn sách, tôi lấy làm khoái trá lắm. tới lúc đói quá ko chịu nổi, tôi mới lò dò xuống bếp… ăn vụng. Cũng vì mẫu tính hay dỗi đó mà mang lần tôi suýt bị chết đói nếu Cha tôi ko phát hiện kịp!

Việc nhà bộn bề như vậy nhưng Mẹ tôi luôn là một xã viên điển hình theo đúng yêu cầu hồi đó. ko mang dự án công trình công trình thuỷ lợi nào của địa phương mà Mẹ ko mang mặt. Tôi còn nhớ năm 1978, lúc tôi học lớp 3, dân mấy huyện sống tỉnh tôi được huy động đi đào Kênh Vách Bắc (một dự án công trình công trình thuỷ lợi bắt nguồn từ Phúc Tụ (Văn Thành), chảy về phía bắc của huyện Yên Thành, dài khoảng 20km sử dụng nhằm tiêu nước tới vùng Hoa Thành, Văn Thành, Tăng Thành về mùa bão lũ, bảo đảm phát triển nông nghiệp) rồi sau đó là cống Hiệp Hoà (sống Đô Lương). Hồi đó, người ta gọi là đi “chiến dịch”.

Năm đó, mặc dầu đã sống tuổi 53, Mẹ vẫn xung phong đi chiến dịch, mang lẽ một phần do ko muốn thua xoàng xĩnh ai, nhưng tôi nghĩ, phần trọng yếu ớt rộng rãi mang lẽ là nhằm mang thêm “công, điểm” (đơn vị tính công trạng động nhằm cuối năm Hợp tác xã căn cứ vào đấy nhằm chia lương thực) nhằm con mẫu mang thêm mẫu ăn. Hồi đó, tôi vẫn còn rất nhỏ, chỉ mới học lớp 3 nên lúc Mẹ đi xa, tôi nhớ lắm. mang lần, Cha tôi mua trầu cau, gói ghém kỹ càng rồi nhờ người chuyển tới Mẹ tôi, kèm mấy câu thơ lục bát:

“Trầu cau con gửi ra đây,
Mẹ ăn vào thấy vừa cay, vừa nồng.
Ra đi, lòng đã dặn lòng,
Bao giờ chiến dịch thành công Mẹ về”.

Nhân tiện cũng kể thêm, hồi đó tin Cống Hiệp Hoà bị sập làm chết mấy chục người đã khiến tới dân xóm tôi bồn chồn lo lắng ko yên. Tương lai nghe Mẹ kể lại, đúng lúc Cống sập, may mắn thay là Mẹ và dân trong xã tôi đang nghỉ ăn cơm sống ngoài nên ko sao! thiệt là hú vía!

Suốt cả tuổi thơ tôi là những năm tháng hạnh phúc và quý phái trọng đẽ vô cùng! Những lúc bắt gặp khó khăn hay thất bại trong thế giới, những hình ảnh của thời thơ ấu chứ hiển hiện về trong tôi như những thước phim quay chậm. chắc hẳn chắn những hình ảnh đó tiếp tục chẳng bao giờ nhạt phai trong tôi.

Nhưng rồi, đúng là “sông mang khúc, người mang lúc”! Trong một thời gian khá dài, bất hạnh liên tục giáng xuống gia đình tôi. Năm 1989, Cha tôi về với tổ tiên sống tuổi 72 vì một căn bệnh hiểm nghèo. Mẹ tôi buồn đau khóc suốt 3 năm trời mới tạm nguôi ngoai.

Mười năm sau, tức là năm 1999, chú tôi (em thứ hai của Cha tôi) cũng đột ngột ra đi sau một cơn đột quỵ. Bốn năm sau (2003), tới lượt anh trai tôi và em họ (con chú tôi) về với Cha và Chú tôi.

Sau trên họa đó, Mẹ tôi sắp như suy sụp hoàn toàn. Trước tình cảnh đó, tôi đã định chuyển về quê làm việc nhằm được sống sắp Mẹ. Thế nhưng, lúc biết tôi mang ý định đó, Mẹ đã kịch liệt phản đối.

Mẹ bảo Mẹ đủ sức nhằm tự kiểm tra mình và bắt tôi phải tiếp tục làm việc sống Hà Nội. mang lẽ vì muốn nhằm những chị em tôi yên lòng, Mẹ đã tìm mọi cách lấy lại thăng bằng. Và từ đó tới nay, Mẹ vẫn sống một mình sống quê giữa một trung tâm vườn rộng rãi rộng rãi to mênh mông, vắng ngắt lặng.

Tuổi của Mẹ ngày một cao, sức ngày một yếu ớt nhưng nhờ ơn Trời, Mẹ vẫn minh mẫn lắm. Năm nay, vào tuổi 90, Mẹ vẫn một mình sớm hôm kiểm tra vườn tược, trồng rau, tự đi chợ nấu nướng nướng. Mỗi lần tôi về quê, Mẹ lại kể đủ thứ chuyện trong xã, ngoài xã, thậm chí cả chuyện thời sự quốc tế sống tận đẩu, tận đâu.

Trong lúc chúng tôi sống xa, bà con trong xóm vẫn thường chạy qua, chạy lại thăm hỏi động viên, nhất là những lúc mưa bão. Điều đó cũng khiến tới tôi yên tâm chút nào! Mỗi lần về quê, thấy mấy cụ hàng xóm (cụ “trẻ” nhất cũng ngót nghét 80) quây quần mặt ấm nước chè xanh, rổn rảng nói chuyện với nhau, trong tôi thấy dâng lên những nỗi niềm thiệt khó tả, mang mẫu gì đó vừa thương cảm, vừa pha lẫn những nỗi lo lắng, xót xa, nghẹn lòng…

Chẳng hiểu sao, cả một dãy hàng chục gia đình sống ngay tắp lự nhau sống quê, những cụ ông rủ nhau về với tổ tiên hết, chỉ còn sót lại toàn là những cụ bà. mang cụ 5- 9 đứa con rồi cũng vẫn phải sống một mình. Được mẫu, con cháu những cụ đều thành gia, thành thất và đều tử tế cả.

những cụ đã dành cả đời mình tần tảo nuôi dậy con mẫu, tới lúc khôn rộng rãi to rồi thì mỗi đứa một phương, thỉnh thoảng nhoằng qua nhà vào dịp tết nhất, giỗ chạp,… ăn uống no say, rồi quẹt mỏ dắt díu nhau đi, nhằm lại sau lưng những chiếc bóng cặm cụi, liêu xiêu, lủi thủi sớm hôm một mình…

Trong mẫu thời buổi này, con mẫu ko bất hiếu mà cũng vô tình trở thành bất hiếu là vậy! Thấy Mẹ tuổi cao, sức yếu ớt, tôi bảo Mẹ đừng đi chợ nữa, cần mua gì thì gửi. Mẹ bảo, mỗi lúc Mẹ đi chợ, thế nào cũng mang người chở đi, chở về chứ chẳng bao giờ phải đi dạo. mẫu tình của người dân quê tôi là thế, giản đơn nhưng chân chất và thiệt đáng quý biết bao!

Dù đã sống lứa tuổi “toan về già”, nhưng mỗi lúc về mặt Mẹ, tôi thấy mình nhỏ bé vô cùng! Tôi rất ưa thích những món ăn đạm Bội Bạc do Mẹ nấu nướng, dù chỉ là mấy quả sung kho với mắm nục hay nắm rau dền nấu nướng canh, tôi vẫn thấy ngon rộng rãi bất cứ món cao lương mỹ vị nào.

Tôi mang mẫu tật xấu mà chỉ mỗi lúc về quê mới lộ ra, đó là mỗi lúc ăn xong, tôi thường nằm khểnh trên phản, mồm ngậm nguyên mẫu tăm trong miệng thiu thiu ngủ, nhằm rồi nghe Mẹ mắng: “Cha tổ mi, ăn xong ko lúc mô chịu uống nước”. Những lúc đó, tôi mới thấy mình được sống đúng nghĩa, còn sống giữa chốn trung tâm đô thị phồn hoa, giữa bộn bề lo toan này, tôi thấy mình chỉ như đang tồn trên mà thôi!

Nhiều lúc, tôi thấy mình thiệt tệ! ko phải là người quá ga-lăng nhưng tôi cũng đã ko dưới một lần mua những bó hoa hàng trăm ngàn đồng nhằm tặng quý vị gái nhân dịp sinh nhật hay ngày lễ, tết…

đó vậy mà rộng rãi bốn mươi năm mang mặt trên đời này, tôi chưa một lần tặng Mẹ được một bông hoa. Chị em chúng tôi cũng chưa một lần nói được một câu chúc mừng sinh nhật Mẹ! Mỗi lần chúng tôi mang ý định tổ chức mừng thọ tới Mẹ, y như rằng đều bị Mẹ mắng tới te tua! Mẹ bảo, nếu Cha còn sống thì đã đồng ý tới chúng tôi muốn bày vẽ thế nào cũng được! Thế đấy, kể từ lúc Cha tôi mất, Mẹ tôi ko còn muốn tận hưởng một niềm vui trọn vẹn nào dành riêng tới mình nữa!

Tôi biết chắc hẳn một điều, dù hi sinh suốt cả cuộc đời tới chồng con nhưng Mẹ chưa một lần mong nhận được một bông hoa hay một lời chúc mừng sinh nhật! Và dù mang hái được hết những bông hoa tốt nhất trên trái trung tâm đất này nhằm dâng tặng Mẹ thì cũng ko bày tỏ hết được lòng biết ơn của chúng tôi trước sự hi sinh vô cùng to rộng rãi to và những đức tính cao cả của Mẹ. đơn thuần vì Mẹ là Người rất khiêm nhường nhưng vĩ đại nhất trên thế gian này!

Con cầu mong tới Mẹ luôn mạnh khoẻ và sống mãi với chúng con!

P/S: Nếu đọc hết bài viết này, chắc hẳn những quý vị đã hiểu trên sao dù sống Hà Nội hay Thành phố mang tên Bác, tháng nào tôi cũng phải thu xếp làm việc nhằm về quê ít nhất một lần.

Doãn Hữu Tuệ (giám đốc kiêm tổng giám đốc Tập đoàn Quốc tế Mỹ Việt)

Mời độc giả gửi bài viết nhà hàng đề “Cha mẹ trong tim tôi” về khu vực email: bandoisong@vietnamnet.vn. những bài viết yêu thích tiếp tục được đăng trên VietNamNet. Trân trọng!